Национальная библиотека им. А. С. Пушкина Республики Мордовия

Ләмберә районы «Призыв» газетасының юбилее

Ул елларда иң күренеклесе – кире элемтә. Газета чыгышына җавап бирмәү мөмкин түгел иде. Райком төзәлмәгәннәрне, җавап бирмәгәннәрне яки басманы «шулай кабул итмәгәннәрне» ачык күзәткән. «Сукырлар» һәм «каңгыраулар» җитәкчеләрен тулы программа буенча камчылаганнар. Аеруча штаттан тыш авторлар тырышкан. Күп еллар рәттән газета белән 1 нче мәктәпнең элеккеге директоры Касим Садыкович Исандяров, Александровка пенсионеры Иван Петрович Плодухин, Анатолий Семенович Борисов Атемардан тарих укытучысы, Петр Васильевич Базеев, Камил Абдурахман улы Бахметов хезмәттәшлек итә. Алар редакциянең теләсә нинди биремен үти алганнар, шулай ук инициатива да күрсәтә алганнар.

Яшьләр дә үзләренең үткен карашы, ирекле фикерләве, даими энтузиазмы белән кушыла. Алар темаларны тәкъдим иттеләр, иҗади коллективның согында «пешерерделәр», тормышны аның барлык каршылыклы аспектларында күрсәттеләр.

1969 елдан 1973 елга кадәр газетаны танылган журналист Юрий Николаевич Филиппов җитәкли. Аңа да бәйсез «мирас» бирелгән. Редакция һәм типография подвалдан соң янгын сүндерү бүлегенең ярым-авария бүлмәсендә урнашкан.

Ул вакытта редакциянең барлык хезмәткәрләре диярлек Саранск газеталарыннан була. Зур тәҗрибәгә ия булып, яхшы эшләделәр. Материалларның күпчелеге камышлы, актуаль булган. Аларга штаттан тыш хәбәрчеләр армиясе ярдәм итә, аларны редакциягә җыялар, анда еш кына газетаны кызыклырак итү турында кызу бәхәсләр бара.

Владимир Васильевич Емелькин, соңрак Мордовия дәүләт Телерадиосы рәисе булып эшләгән, фотокорреспонденттан башлый. Ул вакытта коллектив хәрби комиссариатта «фатирда» була. Газетаның шундый авыр язмышы була, һәм аның озак вакыт үз бинасы булмый.

Хәзер мескен хатын-кызларның металл бармаклары белән кулдан җыю цехында ничек эшләвен күз алдына китерү авыр. Җыелган материалны шпагат белән бәйләп, басма станогына алып баралар. Кайвакыт, тарала иде. Типография газаплары буенча йөрү дистә еллар дәвам иткән.

Лямберә районы өч тапкыр кулдан кулга күчә. Газета кайчак барлыкка килә, кайчак юкка чыга. Газета аша үткән журналистларның фамилияләре йөздән артык. Ләмберлылар үз эшләренә, кечкенә Ватаннарына һәм журналистларга ышанган кешеләргә тугры булганнар.

Виктор Степанович Савелькин, Иван Павлович Потапов – алар сөяк миенә кадәр журналистлар булган. Алар, редакторлар буларак, хезмәткәрләрне көн тәртибе, «өстәлгә бәйләнгән» булу бурычы белән борчымаганнар.

Алар өчен редакция портфелен яхшы материаллар белән тутыру изге эш иде. Иван Павлович тарихка офсет басмага күчү белән керә. Ләмберә редакциясе яңа технологияләр буенча эшләргә өйрәнгән беренче редакция була.

Җаваплы секретарь Иван Иванович Рухменев Мәскәүдә укыган, ә аннары үзе дә республиканың барлык җаваплы секретарьларын диярлек линотиплар һәм «клишинкалар»сыз эшләргә сәер сәнгатькә өйрәткән.

Киләсе мөхәррире Альфред Мухаррямович Васькин вазифасына 1994 елның апрелендә керә. Ә июнь аенда аңа «хәрби чукындыру»ны кичерергә туры килә. Бу вакытта газетаның 60 еллык юбилеен үткәрү чираты була. Һәм аңа вакыт җиңел булмады. Ләкин ул кешедә очкынны күреп, ирекле икмәккә җибәрә, жанрны тоярга, документаль фактның көчен кулланырга, аналитик фикер механизмын эшләтеп җибәрергә мөмкинлек бирә. Кайвакыт ул хәтта кеше көчсезлекләренә күз йома иде газета газапланмасын өчен!

Нәтиҗәдә, һәр ел саен Призыв җиңүчеләр арасында конкурсларның я бер номинациясендә, я икенчесендә аталды.

Бу елларда редактор үзе дә үсә, район Советы депутаты була. Мордовия Республикасы, Мордовия Республикасы Дәүләт Җыелышының Мактау грамоталары белән бүләкләнә, РМ Журналистлар берлеге әгъзасы итеп кабул ителә. Үзен яхшы хуҗалыкчы итеп күрсәтә. Бина тәртиптә тотыла, даими рәвештә ремонт үткәрелә һәм эш өчен уңайлырак шартлар тудырыла. Барлык сарай һәм подвал газаплары ерак үткәндә калган. Бүген дә А. М. Васькин «Призыв»ның баш мөхәррире.

«Призыв» та тормыш чиккә кадәр төрле вакыйгалар, чаралар белән тулы. Һәр җирдә өлгерү авыр, ләкин кирәк. Корреспондентларга һәр җирдә булырга, ял һәм бәйрәмнәр турында онытырга, кеше аягы баса алган һәм кеше хакына булырга туры килә. Һәрбер хезмәткәр физик яктан, баш арты белән, күз карашы белән, нервлары белән, кем турында язган, кем өчен язган кешеләрне сизә. Ләкин алардан көч, илһам ала, җан яраларын бетерә. Иң куркынычы – кулга ияләштерелгән кешеләрне алдау.

Газетаның тиражы бүген 1553 данә.